We hebben al aardig wat snapshots geschreven over salarissen: over hoe belangrijk – zeer belangrijk – het is en hoeveel iemand erop vooruit wil gaan – soms wel 17%. Maar dit keer wilden we weten of er daadwerkelijk onderhandeld wordt over het salaris. Het is toch een beetje spannend: je wilt de baan, maar je wilt zeker niet minder dan je al hebt, en je wilt ook niet achteraf ontdekken dat je te weinig hebt gevraagd. Hoe je dit moet aanpakken, is niet het probleem. Die kennis is met een beetje googelen zo gevonden. Hier zijn enkele onbewerkte zoekresultaten:

• Onderhandelen over je salaris – 6 tips
• Hoe onderhandel ik over mijn salaris?
• Tips voor je salarisonderhandeling

Specifiek voor mbo-opgeleiden wilden we een paar dingen weten over salarisonderhandelingen. We hebben twee vragen voorgelegd aan onze mbo-sollicitanten:

1. Heb je bij de start van je huidige of laatste arbeidsovereenkomst onderhandeld over de arbeidsvoorwaarden?
2. Wanneer heb je voor het laatst onderhandeld over jouw arbeidsvoorwaarden?

Algemene resultaten

De vragen zijn voorgelegd aan 888 sollicitanten, waarvan 202 hebben deelgenomen aan het onderzoek. Dit is een conversie van 22,75%.

Op de vraag “Heb je bij de start van je huidige of laatste arbeidsovereenkomst onderhandeld over de arbeidsvoorwaarden?” kregen we de volgende antwoorden:

Uit bovenstaande grafiek blijkt dat de meerderheid (61,9%) heeft onderhandeld: 40,1% met veel succes, 19,3% met een beetje succes en 2,5% zonder succes. Bijna 2 op de 5 sollicitanten (38,1%) hebben helemaal niet onderhandeld.

Op de tweede vraag “Wanneer heb je voor het laatst onderhandeld over jouw arbeidsvoorwaarden?” kregen we de volgende antwoorden:

Ruim een kwart van de mbo-sollicitanten (27,7%) geeft aan nog nooit te hebben onderhandeld. Ongeveer een kwart (28,8%) heeft alleen bij de start van de arbeidsovereenkomst onderhandeld. Nog eens 27,7% geeft aan dat het langer dan 12 maanden geleden is dat ze hebben onderhandeld. Slechts 15,8% heeft het afgelopen jaar onderhandeld. Dit is opvallend in een krappe arbeidsmarkt, zeker omdat medewerkers doorgaans jaarlijks een functionerings- en beoordelingsgesprek hebben.

Is het erg om niet te onderhandelen? Vanuit het perspectief van de medewerker kun je zeggen dat er een kans wordt gemist op een loonsverhoging. Maar vanuit het perspectief van de werkgever is het misschien wel een groter probleem. De kans bestaat dat iemand weggaat omdat hij of zij elders meer kan verdienen. Het is een gemiste kans als je pas tijdens een exitgesprek hoort dat er wensen waren voor een hoger salaris. Als werkgever kun je daar dan vaak niets meer aan doen.

Nadere analyse

Opvallend is dat de verschillen tussen wel of niet onderhandelen in kraptesectoren en tussen regio’s binnen en buiten de Randstad gering zijn. Er zijn echter grote verschillen binnen opleidingsniveaus. Hoger opgeleiden (hbo- en wo-niveau) onderhandelen vaker over arbeidsvoorwaarden dan middelbaar of lager opgeleiden. Dit patroon is ook zichtbaar binnen de vier mbo-niveaus. Hoe hoger opgeleid, hoe vaker er over salaris wordt onderhandeld. Van de mbo-sollicitanten met een mbo-1-opleiding geeft 60% aan nog nooit te hebben onderhandeld. Op niveau 4 is dat minder dan de helft: zo’n 28%.

Zeven tips voor mbo-sollicitanten om te onderhandelen over salaris

Durf het aan en doe het
De belangrijkste stap in onderhandelen is simpelweg de moed hebben om het gesprek aan te gaan. Veel mensen, vooral mbo-opgeleiden, stellen het uit of vermijden het helemaal, omdat ze bang zijn voor afwijzing of omdat ze denken dat het onbeleefd is. Maar het is juist een kans om je waarde te tonen en te laten zien dat je serieus bent over je carrière. 

Ken je waarde en onderzoek de markt
Voordat je over salaris onderhandelt, is het belangrijk om te weten wat de gemiddelde salarissen zijn voor de functie en het niveau binnen jouw sector. Zoek online naar salarisonderzoeken, gebruik platforms zoals de Nationale Beroepengids, of bespreek met mensen uit je netwerk. Dit geeft je inzicht in wat je kunt vragen en helpt je om realistisch en goed geïnformeerd te zijn.

Wees zelfverzekerd, maar bescheiden
Mbo-opgeleiden kunnen twijfelen aan hun onderhandelingsvaardigheden, maar het is belangrijk om zelfvertrouwen uit te stralen. Geloof in je waarde en blijf beleefd en professioneel. Geef aan dat je de functie en het bedrijf waardeert, maar leg uit waarom je een hoger salaris denkt te verdienen op basis van je ervaring en de bijdrage die je kunt leveren.

Leg de nadruk op je ervaring en vaardigheden
Soms denken mensen dat diploma’s de doorslag geven, maar in veel gevallen is praktische ervaring net zo waardevol, zo niet waardevoller. Leg tijdens de onderhandelingen uit hoe jouw specifieke ervaring en vaardigheden direct bijdragen aan de functie en de organisatie. Benadruk bijvoorbeeld wat je al bereikt hebt in eerdere functies en hoe je die ervaring kunt vertalen naar succes in je nieuwe rol.

Bied toegevoegde waarde aan
Laat de werkgever zien hoe je een verschil kunt maken omdat je mbo-opgeleid bent. Dit kan door het aandragen van specifieke voorbeelden waarin je problemen hebt opgelost of waar je een proces hebt verbeterd. Als je kunt aantonen dat je waarde toevoegt aan het bedrijf, zullen ze meer geneigd zijn om met je in gesprek te gaan over salaris.

Wees voorbereid op een ‘nee’ en vraag om alternatieven
Soms zal een werkgever je salarisaanvraag niet direct kunnen accepteren, maar dat betekent niet dat je geen ruimte hebt om te onderhandelen. Vraag altijd naar andere voordelen als een hoger salaris niet mogelijk is, zoals flexibele werktijden, meer vakantiedagen, bonussen, of opleidingsmogelijkheden. Dit laat zien dat je bereid bent om samen tot een oplossing te komen.

Wees bereid om nee te zeggen als het aanbod niet past
Het is belangrijk om te weten dat je altijd de optie hebt om een aanbod af te wijzen als het salaris te laag is. Als je goed voorbereid bent en jezelf goed kunt verantwoorden voor je salariswens, vergroot dit je kans op een betere onderhandeling. Als een werkgever echt waarde hecht aan jouw ervaring en vaardigheden, zullen ze waarschijnlijk een oplossing zoeken. Zo niet, dan kun je altijd verder zoeken naar een aanbod dat beter past bij je wensen.